انتقاد در زندگی مشترک | عاملی ویرانگر
انتقاد در زندگی مشترک چه تاثیری بر روی روابط زوجین خواهد گذاشت ؟ اگر به گذشته خود نگاه کنید، موقعیت‌های مختلفی را که در آن‌ها انتقاد کرده یا شنیده‌اید، به خاطرخواهید آورد. با خود بررسی کنید که چه میزان از این انتقادها سازنده بوده است؟ چه میزانی از آن‌ها به منظور رنجش و کدورت طرف مقابل بیان شده است؟ و درنهایت چقدر به انتقاد شما ترتیب اثر داده شده است؟
ممکن است تجربیات تلخی که بارها و بارها در مورد انتقاد داشته‌اید، سبب شده باشد تا در برابر انتقاد دیگران نگرش منفی داشته باشید. در واقع سطح توانایی و تحمل هر فرد در برابر انتقاد متفاوت است و انتقادهای گذشته ای که به فرد شده است، در تعیین میزان انتقاد پذیری او موثر است.
رعایت شدت و کمیت انتقاد در زندگی مشترک
همچنین شدت و کمیت انتقاد در زندگی مشترک دارای اهمیت است. اگر به فراوانی انتقاد کنید، صدای شما شنیده نخواهد شد و سبب آزار طرف مقابل می‌شود. درواقع با هر انتقاد در زندگی مشترک ، تعداد زیادی خاطره تلخ و منفی را در ضمیر ناخودآگاه فرد مقابلتان زنده می‌کنید. در چنین شرایطی نباید انتظار داشته باشید که فرد مقابلتان گاردهای خود را محکم نگیرد، و زره پوشیده با نیزه‌ای در دست، منتظر شما نباشد. پس سعی کنید تعداد انتقاد در زندگی مشترک را به کمترین میزان ممکن برسانید و فقط در زمانی که نیاز به انتقاد کردن بود، آن را به نحوی سازنده و با رعایت اصول صحیح مطرح کنید.
نقطه ضعف‌های همسرتان، خط قرمز است!
هر انسانی نقطه ضعف‌های مخصوص به خود را دارد. اما ممکن است این نقطه ضعف‌ها در افراد مختلف، دارای شدت و کمیت متفاوتی باشند. نقطه‌ضعف، در اصل یک موضع آسیب‌پذیر برای فرد است. بخشی که فکر می‌کند در آن به‌اندازه کافی توانا یا کامل نیست و مطرح شدن آن سبب خدشه دار شدن هویت و غرور او می شود.
اگر قصد مطرج کردن انتقاد در زندگی مشترک از همسرتان را دارید، تحت هیچ عنوانی بر روی نقطه‌ضعف‌ها دست نگذارید. این‌ها نقاطی هستند که طرف مقابل را به شدت آزار، و رابطه را به شدت تخریب می‌کند. شما اجازه انتقاد کردن از نقطه‌ضعف‌های همسرتان را ندارید حتی اگر این انتقادات در ظاهر منطقی و صحیح باشد.
انتقاد سازنده و راهگشا، در برابر انتقاد مخرب و نابودگر
به‌طور کلی دو نوع انتقاد داریم. در انتقاد در زندگی مشترک نیز یکی انتقاد سازنده و راهگشا و دیگری انتقاد مخرب و نابودگر. در برخی از مواقع تشخیص اینکه چه انتقادی سازنده و چه انتقادی نابودگر است مشکل می‌شود. اما بهترین ملاک تشخیصی را می‌توان اعتماد بهنفس دانست. بهتر است پیش از آنکه انتقاد کنید این شرایط را بررسی کنید:
آیا اهمیت این موضوع به حدی هست که در مورد آن انتقاد کنم؟
قصد من از انتقاد کردن چیست؟
آیا انتقاد من از روی عصبانیت است؟
آیا زمان مناسبی برای انتقاد کردن است؟
آیا انتقاد من همراه با راه حل پیشنهادی است؟
آیا انتقاد من به اعتماد بهنفس طرف مقابلم آسیب نمی‌زند؟
آیا در زمان انتقاد، لحن مناسب و محترمانه‌ای دارم؟
آیا در لحظه و فورا قصد انتقاد کردن دارم؟
آیا دلایل و احساسات طرف مقابل را برای انجام کاری که قصد انتقاد از آن را دارم، در نظر گرفته‌ام؟
رفتار مناسب، لحن مناسب و کلمات مناسب
بهتر است هنگام انتقاد در زندگی مشترک ، به‌جای تمرکز بر رفتار نادرست، بر روی رفتار درست تمرکز کنید. برای نمونه به‌جای اینکه بیان کنید ” این کار را نکن، من از این کار متنفرم، بگویید بهتر است این کار را انجام بدهی و یا انجام این کار به نظرم بهتر است.” وقتی جمله مثبت در انتقاد در زندگی مشترک خود استفاده می‌کنید، بار منفی کلام خنثی می‌شود و همین‌طور احتمال بیشتری وجود دارد که طرف مقابل از آن استقبال کند. همچنین لحن شما در انتقاد نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. اگر مناسب‌ترین کلمات را با بدترین لحن بیان کنید، نتیجه مناسبی نخواهید گرفت. درواقع یکی از اصول موفقیت در انتقاد در زندگی مشترک ، استفاده از کلمات مناسب به همراه لحن مناسب است.
البته بدیهی است که اگر انتقاد می‌کنید، آماده شنیدن هم باشید. ممکن است طرف مقابلتان استدلال‌ها و احساساتی داشته باشد که پس از انتقاد شما بروز دهد. کار شما این است که به این استدلال‌ها و احساسات گوش کنید. ممکن است حق با طرف مقابلتان باشد و یا لازم باشد در انتقاد خود تجدیدنظر کنید.
کوتاه و بدون حاشیه و به‌دور از خدشه‌دار کردن اعتماد بهنفس!
یکی دیگر از اصول انتقاد در زندگی مشترک ، کوتاه و بدون حاشیه بودن آن است. گاهی اوقات وقتی در جلسات مشاوره صحبت‌های خانم و آقا را می‌شنوم به این نتیجه می‌رسم که یکی از طرفین، به‌خوبی صحبت نمی‌کند! البته این بدان معنی نیست که توانایی تکلم ندارد، بلکه بدین معناست که پس از ساعت‌ها صحبت کردن بازهم منظور خود را نرسانده است تا جایی که هدف اصلی از صحبت گم می‌شود. پس اگر قصد انتقاد در زندگی مشترک را داشتید، سعی کنید کلام کوتاهی بیان کنید و به اصطلاح موضوع را بیش از حد کش ندهید.
همچنین سعی کنید اعتماد بهنفس همسرتان را خدشه‌دار نکنید. این نکته بسیار اهمیت دارد. درواقع تفاوت اصلی انتقاد سازنده و انتقاد مخرب در همین نکته است. انتقادی که به اعتماد بهنفس طرف مقابل آسیب بزند، نه‌تنها پذیرفته نمی‌شود، بلکه سبب مشکلات جدی بعدی نیز خواهد شد.
انتقاد از همسر نزد دیگران، به‌شدت به اعتماد بهنفس او آسیب می‌زند. بهتر است اگر انتقادی دارید، آن را در خلوت دو نفره و به دور از چشم فرزندان و یا افراد دیگر مطرح کنید. اعتماد بهنفس افراد در زمان حضور در جمع، شکننده‌تر است.
