افسردگی در سالمندان | نشانه ها و راهکارهایی برای غلبه بر افسردگی سالمندان
افسردگی در سالمندان ، یکی از رایج ترین اختلالات خلقی است که در معمولاً پس از اوایل شصت سالگی فرد را درگیر می کند.

افسردگی در سالمندان باعث تغییراتی در آن ها می شود، دیگر مثل گذشته با اطرافیان برخورد نمیکند؛زمان زیادی از روز را در تنهایی به سرمیبرد و در گوشه ای مینشید و تنها یه اطراف نگاه میکند؛دیگر مثل گذشته از دیدن دوستان و آشنایان خود خوشحال نمیشود و حتی تمایلی به انجام کارهای روزمره مثل غذا خوردن هم ندارد.
افسردگی در سالمندان
یکی از اختلالات شایع روانپزشکی در جهان افسردگی است؛شیوع آن به حدی است که آن را سرماخوردگی روان توصیف کرده اند؛
افراد در سنین مختلف ممکن است به افسردگی مبتلا شوند؛در دوره سالمندی نیز ابتلا به افسردگی امکان پذیر است و حتی میتوان گفت یکی از شایعترین بیماری های روانی این دوران افسردگی است؛متاسفانه عدم توجه به این مشکل در سالمندان، بیماری را در مرحله حادتر قرار میدهد و نیازمند درمانی سخت و طولانی خواهد شد.
افسردگی در سالمندان چه علائم و نشانه هایی دارد؟
همانطور که علائم و نشانه های ابتلا به افسردگی در سنین مختلف مانند جوانی و سالمندی متفاوت است، بر اساس نتایج مطالعات در میان سالمندان نیز نشانه ها و علایم متفاوتی از افسردگی، مشاهده میشود.
با وجود گستردگی علائم و نشانه های افسردگی در سالمندان، آن دسته که در زمره بیماری های روانی این دوره سنی قرار دارد،۹ نشانه اولیه و کلی برای این بیماری شناسایی شده است.
این مقاله را نیز بخوانید: افسردگی چیست ؟ افسردگی چه علائمی دارد ؟
۱-تغییرات خلق و خو: خلق و خوی افراد سالمندی که از افسردگی رنج میبرند، بسیار متفاوت از گذشته آنها میباشد.آنها احساساتی مانند بدبینی، ناآرامی و بیقراری و اضطراب، احساس پوچی و محبوب نبودن ، احساس خشم و تحریک پذیری، احساس نا امیدی و گربه و غمگینی زیاد را تجربه میکنند؛ همچنین ممکن است دچار بی احساسی و فقدان هیجان و یا در مقابل حساسیت هیجانی باشند؛ این تغییرات خلق و خو، بخشی از تغییراتی است که ممکن است افراد سالمند از خود نشان دهند و این تغییرات میبایست به عنوان نشانه ای مهم برای ابتلا افرا سالمند به افسردگی مورد توجه قرار گیرد.
۲-فقدان احساس لذت: یکی از علائم و نشانه های ابتلا به افسردگی در سالمندان، بی علاقه شدن آنها به فعالیت هایی مانند غذاخوردن، معاشرت با دوستان و آشنایان و سرگرمی و تفریحاتی است که قبلا برای آنها لذت بخش بوده است.
۳-تغییرات قابل توجه در اشتها و یا وزن : از نشانه های جسمی که در سالمندان مشاهده میشود تغییرات قابل توجه در اشتها و وزن افراد است؛ اگرچه کاهش شدید اشتها و وزن در سالمند مبتلا به افسردگی شایع تر از یا افزایش اشتها و وزن است، اما هرگونه تغییر قابل توجه در اشتها و وزن میتواند از علائم افسرگی سالمند محسوب شود و میبایست مورد توجه قرار گیرد.
۴-تغییرات الگوی خواب: با وجود اینکه در سالمندان کم خوابی شایع تر از خواب زیاد است، اما هریک از دو نشانه خواب زیاد و کم خوابی از علائم ابتلا به افسردگی است.
۵-احساس بی ارزش بودن :سالمندان ممکن است احساس بی ارزشی،احساس گناه داشته باشند و خود را سرزنش کنند؛ این احساس ها نشانه هایی از ابتلا به افسردگی در سالمندان است و باید از جانب اطرافیان مورد توجه قرار گیرد.
۶-تداوم احساس خستگی: احساس خستگی مداوم و نداشتن انرژی در سالمندان از دیگر نشانه های ابتلا به افسردگی است.
۷-عدم توانایی بر تمرکز:مشکلات حافظه و گیجی از نشانه هایی است که افسردگی در سالمندان سبب آن می شود؛این افراد همچنین در تفکر و تمرکز نیز ناتوان خواهند بود
۸-افزایش تفکرات مرتبط با مرگ: افرادی که در سالمندی از افسردگی رنج میبرند،به طور مکرر درباره مرگ فکر میکنند و حتی مرگ برای آنها مطلوب است؛ این افراد تفکراتی در مورد خود کشی دارند و حتی در شرایطی ممکن است اقدام به خود کشی کنند
۹-تغییرات در فعالیت فیزیک و کلامی:برخی از سالمندان ممکن است بیقراری و اضطراب را تجربه کنند؛ این بیقراری و اضطرابی در فعالیت های فیزیکی آنها نیز ممشخص است؛ برای مثال ممکن است نتوانند آرام بنشینند و مدام دستهای خود را حرکت دهند؛ در مقابل ممکن است فعالیت فیزیکی و کلامی برخی دیگر از سالمندان کند شود، این افراد با تاخیر شروع به حرف زدن میکنند و با تاخیر نسبت به دیگران واکنش نشان میدهند؛ حتی در مواردی ممکن است به طور مطلق سکوت کنند
۵ دلیل اصلی افسردگی و ناامیدی چیست ؟ درمان افسردگی و ناامیدی چیست ؟
راهکارهای غلبه بر افسردگی در سالمندان:
مراجعه به روان پزشک مهمترین اقدامی است که میبایست هنگام مشاهده علائم افسردگی در سالمندان انجام داد؛ در کنار این اقدام مهم، راهکارهایی ساده برای کمک و توجه به سالمندان افسرده وجود دارد که میتواند رنج احساس افسردگی را در سالمندان کاهش دهد؛ همچنین افرادی سالمندی که از افسردگی رنج میبرند میتوانند به به کاربستن این راهکارها، بر افسردگی خود غلبه کنند.
۱-ایجاد شرایط لذت بخش برای سالمندان و کاهش افسردگی: با فراهم کردن شرایط لذت بخش برای سالمندان مانند پیاده روی و یا تماشای فیلم و سایر کارهای مورد علاقه سالمندان، میتوان به سالمندان کمک کرد؛ این شرایط لذت بخش میتواند موجب کاهش افسردگی در فرد سالمند شود.
۲-توجه به سالمندان و کاهش افسردگی:یکی از راهها مهم کاهش افسردگی، توجه اطرافیان به سالمندان است؛در صورتی که به نیازهای اولیه سالمندان مانند خوراک و پوشاک آنها توجه شود، احسا مهم بودن و توجه میکنند و این احساس در کاهش افسردگی سالمندان تاثیر گذار است.
۳-همراهی سالمندان برای ورزش و کاهش افسردگی:در صورتی که فرد سالمند فعال و سالم باشد، افسردگی کاهش مییابد؛ انتخاب ورزش مناسب با شرایط جسمی سالمندی و همراهی با افراد سالمند، میتوان برکاهش افسردگی سالمندان تاثیرگذار باشد.
۴-برنامه ریزی قرار دوستانه برای سالمندان و کاهش افسردگی: در برنامه ریزی روزانه سالمندان میبایست زمانی برای معاشرت با دوستان و آشنایان اختصاص داده شود، در صورتی که سالمندان با افرادی هم سن خود در ارتباط باشند میتوانند یکدیگر را درک کنند و این ارتباطات اجتماعی بر کاهش افسردگی تاثیر گذار خواهد بود؛ فراهم کردن زمینه ملاقات سالمندان با دوستان، میتواند موجب کاهش افسردگی سالمندان شود.
در صورتی که شما فرد سالمندی هستید و علائم و نشانه های افسردگی را در خود تشخیص میدهید،ممکن است برای انجام راهکارهای غلبه بر افسردگی حوصله نداشته باشید؛اما باید این نکته را در نظر داشت که فعالیت جسمی ، ذهنی و اجتماعی موجب کاهش افسردگی خواهد شد؛ راهکارهای زیر به مواردی اشاره دارد که فرد سالمند میتواند با توجه به آن بر احساس افسردگی غلبه کند
۵-بیرون آمدن از خانه و کاهش افسردگی در سالمندان: رفتن به فضای خارج از خانه مانند آرایشگاه و پارک و رسیدگی به خود میتواند بر کاهش افسردگی تاثیرگذار باشد.
۶-ارتباط با دیگران و کاهش افسردگی در سالمندان:معاشرت با دیگران در کاهش افسردگی موثر خواهد بود؛ کم کردن زمان تنهایی و ارتباط با دوستان میتواند تاثیر به سزایی برکاهش افسردگی داشته باشد؛ در صورتی که قادر به حرکت نیستید میتوانید از دوستان بخواهید که به دیدن شما بیایند و یا با دوستان و آشنایان در تماس تلفنی باشید
۷- کمک داوطلبانه به دیگران و کاهش افسردگی در سالمندان:کمک به دیگران موجب احساس ارزش و احترام میشود،و این افزایش ارزش و احترام میتواند موجب کاهش افسردگی شود. و
۸-تاثیر یادگیری مهارت جدید بر کاهش افسردگی در سالمندان: انجام فعالیت هایی که همیشه مورد علاقه شما بوده موجب شکوفایی خلاقیت و تغییر روحیه میشود و بر کاهش افسردگی تاثیرگذار خواهد بود
۹- تاثر خنده برکاهش افسردگی در سالمندان :فواید خنده درمانی بر کاهش افسردگی مورد توجه است؛ ضرب المثل “خنده بر هر درد بی درمان دواست”نیز بر این امر تاکید دارد.خندیدن و مطالب طنز آمیز موجب تقویت روحیه و کاهش افسردگی خواهد شد
۱۰- تاثیر ورزش بر افسردگی در سالمندان: طبق نتایج مطالعات انجام شده ورزش بر کاهش افسردگی تاثیر قابل ملاحظهای دارد.حتی اگر که ناتوان و بیمار هستنید میتوان با افزایش قدرت بدنی و انجام حرکات ورزشی حتی بر روی صندلی و ویلچر، حرکات ورزشی انجام دهید که این عمل تاثیر قابل ملاحظه ای بر کاهش افسردگی خواهد داشت
علل ابتلا به افسردگی در سالمندان
افسردگی از شایع ترین بیماریهای روانی در سالمندی است که اتفاق های ناگوار در زندگی افراد موجب بروز این بیماری میشود.
هرچنئ تنهایی و نداشتن دوست صمیمی، سالمندان را نسبت به علل ابتلا به افسردگی آسیبپذید تر میسازد، اما از دست دادن عزیزان، بیماری خود فرد و یا مراقبت از نزدیکان بیمار و بالارفتن سن و احساس نزدیکی به مرگ؛ از عوامل اصلی ابتلا افسردگی در سالمندان است.